Vì sự phát triển đất nước, dầu khí đang thực sự là mặt trận năng lượng nóng bỏng. Hoạt động này không đơn giản là việc khoan mỏ rồi… hút dầu lên bán, mà còn vô số những công đoạn quan trọng khác. Dịch vụ nổ  dầu khí trên biển là một chuyên ngành đặc thù, có liên quan đến việc bảo đảm quốc phòng-an ninh. Ở nước ta đã bắt đầu hình thành những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.

        Nhu cầu cần thiết, công nghệ đặc thù

      Lâu nay, dịch vụ vật liệu nổ công nghiệp ngành dầu khí tại Việt Nam chủ yếu vẫn phải thuê các nhà thầu nước ngoài. Đây là một lĩnh vực đòi hỏi trình độ công nghệ phức tạp, chuyên sâu. Công nghệ vật liệu nổ công nghiệp ngành dầu khí được thực hiện tại hầu hết các công đoạn: Khảo sát, thăm dò, khai thác, sửa chữa và tháo dỡ giàn khoan sau khi kết thúc khai thác. Tại Việt Nam, hiện chỉ duy nhất công đoạn tháo dỡ là chưa tiến hành bởi các mỏ vẫn đang khai thác. Tuy nhiên, sẽ đến lúc một số giàn khoan, giếng dầu sau khi “hoàn thành sứ mệnh” phải được dỡ bỏ để “hoàn thổ”.     

      Trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, ông Nguyễn Văn Tĩnh, Trưởng phòng Thiết kế sửa chữa công trình biển Liên doanh Việt-Nga Vietsovpetro (tên gọi trước đây là Xí nghiệp Liên doanh Dầu khí Việt - Xô) cho biết:

     - Hiện nay, Liên doanh đang quản lý hai mỏ dầu lớn là mỏ Bạch Hổ và mỏ Rồng. Các công trình này được xây dựng từ 15 đến 20 năm trước. Theo quy định của Luật pháp quốc tế cũng như Việt Nam, sau khi kết thúc hoạt động khai thác, các công trình này cần phải thu dọn, trả lại trạng thái ban đầu cho vùng biển. Công tác này có tính đặc thù riêng, rất phức tạp, ở nước ta chưa có kinh nghiệm và trước đây chưa có đơn vị nào thực hiện. Chúng tôi đã có kế hoạch thu dọn các công trình dầu khí sau khi hoàn thành việc khai thác. Một trong những công nghệ để cắt những giếng khoan và cắt các chân đế là nổ mìn.

       Vẫn theo ông Tĩnh, các giàn khoan mỏ Bạch Hổ và mỏ Rồng là những công trình cố định, đặt ở vùng biển có độ sâu từ 50 đến 60m, được đóng xuống biển bằng các cọc chân đế, mỗi cọc sâu xuống đáy biển khoảng 50 đến 60m, cùng với đó còn có các giếng khoan. Trên thế giới, công nghệ tháo dỡ tương đối phổ biến là sử dụng vật liệu nổ và những công ty hoạt động trong lĩnh vực này không nhiều.

       Còn ông Mai U-bi-kít (Mike Urbigkit), Kỹ sư trưởng Trung tâm Dịch vụ nổ mìn dầu khí, thuộc Công ty Kinh tế - Kỹ thuật (Metco) cho biết: “Dịch vụ nổ mìn dầu khí gồm có thu nổ địa chấn thăm dò dầu khí, bắn vỉa, cứu kẹt cần khoan và ống khai thác, cắt các giếng khoan và chân đế giàn khoan, vận chuyển và bảo quản vật liệu nổ công nghiệp. Tôi đã có kinh nghiệm hơn 30 năm trong lĩnh vực này và thấy rằng, hầu hết các công đoạn cắt bỏ giàn khoan, tháo dỡ chân đế đều phải sử dụng bằng thuốc nổ”.

     - Ông Mai U-bi-kít, Kỹ sư trưởng Trung tâm Dịch vụ nổ mìn (Công ty Metco) giới thiệu công nghệ vật liệu nổ công nghiệp phục vụ ngành dầu khí tại hội thảo.

 Ông Nguyễn Văn Tĩnh khẳng định, Việt Nam và các nước khu vực Đông Nam Á có rất nhiều giếng dầu và giàn khoan đang khai thác. Trong khoảng 5 đến 10 năm tới, nhu cầu “hoàn thổ” thềm lục địa chắc chắn sẽ tăng dần.

        Phát triển kinh tế gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh trên biển

     Trong Hội thảo “Hướng dẫn Nghị định 39/2009/NĐ-CP và Giới thiệu dịch vụ nổ mìn dầu khí” được tổ chức tại thành phố Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu mới đây, ông Đỗ Đức Khoa, Phó trưởng Phòng Hóa chất và Vật liệu nổ, thuộc Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết: Tại Việt Nam, hiện đang có hai công ty nước ngoài và hai doanh nghiệp trong nước được cấp phép hoạt động dịch vụ này, trong đó có Công ty Cổ phần kinh tế - kỹ thuật (Metco). “Dịch vụ này có liên quan trực tiếp đến vật liệu nổ, do đó tất cả các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này phải tuân thủ nghiêm chỉnh Nghị định số 39/2009/NĐ-CP ngày 23-4-2009 của Chính phủ quy định về hoạt động vật liệu nổ công nghiệp, an toàn trong hoạt động vật liệu nổ công nghiệp. Metco là một doanh nghiệp mới được cấp phép hoạt động nhưng có tương lai tốt”, ông Khoa nói.

     Điều mà ông Đỗ Đức Khoa nói về “tương lai tốt” của Công ty Metco không chỉ bởi đây là lĩnh vực đặc thù, nhiều tiềm năng, mà bởi doanh nghiệp này ra đời là nhờ 3 cổ đông lớn gồm Công ty TNHH một thành viên Vật tư Công nghiệp quốc phòng-Gaet (thuộc Bộ Quốc phòng), Tổng công ty Tài chính cổ phần Dầu khí Việt Nam (thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam) và Công ty TNHH Chứng khoán BIDV (thuộc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam). Kinh nghiệm của Công ty Gaet trong quản lý kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp chính là yếu tố cần để Thủ trưởng Bộ Quốc phòng chấp thuận cho doanh nghiệp quân đội này góp vốn để ra đời Công ty Metco nhằm khai phá thế mạnh trong dịch vụ nổ mìn dầu khí.

      Trung tá, Tiến sĩ Trần Mạnh Hùng, Tổng giám đốc Công ty Metco, bày tỏ: “Mục tiêu của chúng tôi là đáp ứng tất cả các công đoạn của dịch vụ nổ ngành dầu khí trên biển. Trước mắt, sẽ tiến hành liên kết với các công ty nước ngoài có kinh nghiệm để thực hiện các hợp đồng, sau đó sẽ từng bước nhận chuyển giao công nghệ, làm chủ từng công đoạn. Là công ty kinh doanh đa ngành như nghiên cứu ứng dụng vật liệu mới, xây dựng, du lịch, nhưng dịch vụ vật liệu nổ ngành dầu khí là hướng phát triển mang tính chiến lược, bền vững. Metco sẽ cùng các doanh nghiệp Việt Nam chủ động sử dụng an toàn, hiệu quả vật liệu nổ công nghiệp trong lĩnh vực thăm dò, khai thác và tháo dỡ các công trình dầu khí sau khi kết thúc việc khai thác. Metco cũng chủ trương sẽ sử dụng thuốc nổ do chính Việt Nam sản xuất chứ không nhập khẩu”.

     Còn dưới góc độ quản lý chuyên ngành, Thượng tá Phạm Văn Tiến, công tác tại Tổng cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội (Bộ Công an) cho rằng: Nhiều cán bộ chủ chốt của Metco thuộc quân số của Bộ Quốc phòng. Sự nhập cuộc của doanh nghiệp sẽ giúp các cơ quan chức năng làm tốt hơn công tác quản lý vật liệu nổ, đồng thời góp phần kết hợp có hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế gắn với bảo đảm quốc phòng-an ninh trên biển.

                                                         Bài và ảnh: Lê Thiết Hùng