Vì sá»± phát triển đất nÆ°á»›c, dầu khí Ä‘ang thá»±c sá»± là mặt trận năng lượng nóng bỏng. Hoạt Ä‘á»™ng này không Ä‘Æ¡n giản là việc khoan mỏ rồi… hút dầu lên bán, mà còn vô số những công Ä‘oạn quan trọng khác. Dịch vụ nổ  dầu khí trên biển là má»™t chuyên ngành đặc thù, có liên quan đến việc bảo đảm quốc phòng-an ninh. Ở nÆ°á»›c ta Ä‘ã bắt đầu hình thành những doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng trong lÄ©nh vá»±c này.

        Nhu cầu cần thiết, công nghệ đặc thù

      Lâu nay, dịch vụ vật liệu nổ công nghiệp ngành dầu khí tại Việt Nam chủ yếu vẫn phải thuê các nhà thầu nÆ°á»›c ngoài. Đây là má»™t lÄ©nh vá»±c Ä‘òi hỏi trình Ä‘á»™ công nghệ phức tạp, chuyên sâu. Công nghệ vật liệu nổ công nghiệp ngành dầu khí được thá»±c hiện tại hầu hết các công Ä‘oạn: Khảo sát, thăm dò, khai thác, sá»­a chữa và tháo dỡ giàn khoan sau khi kết thúc khai thác. Tại Việt Nam, hiện chỉ duy nhất công Ä‘oạn tháo dỡ là chÆ°a tiến hành bởi các mỏ vẫn Ä‘ang khai thác. Tuy nhiên, sẽ đến lúc má»™t số giàn khoan, giếng dầu sau khi “hoàn thành sứ mệnh” phải được dỡ bỏ để “hoàn thổ”.     

      Trao đổi vá»›i phóng viên Báo Quân Ä‘á»™i nhân dân, ông Nguyá»…n Văn TÄ©nh, Trưởng phòng Thiết kế sá»­a chữa công trình biển Liên doanh Việt-Nga Vietsovpetro (tên gọi trÆ°á»›c Ä‘ây là Xí nghiệp Liên doanh Dầu khí Việt - Xô) cho biết:

     - Hiện nay, Liên doanh Ä‘ang quản lý hai mỏ dầu lá»›n là mỏ Bạch Hổ và mỏ Rồng. Các công trình này được xây dá»±ng từ 15 đến 20 năm trÆ°á»›c. Theo quy định của Luật pháp quốc tế cÅ©ng nhÆ° Việt Nam, sau khi kết thúc hoạt Ä‘á»™ng khai thác, các công trình này cần phải thu dọn, trả lại trạng thái ban đầu cho vùng biển. Công tác này có tính đặc thù riêng, rất phức tạp, ở nÆ°á»›c ta chÆ°a có kinh nghiệm và trÆ°á»›c Ä‘ây chÆ°a có Ä‘Æ¡n vị nào thá»±c hiện. Chúng tôi Ä‘ã có kế hoạch thu dọn các công trình dầu khí sau khi hoàn thành việc khai thác. Má»™t trong những công nghệ để cắt những giếng khoan và cắt các chân đế là nổ mìn.

       Vẫn theo ông TÄ©nh, các giàn khoan mỏ Bạch Hổ và mỏ Rồng là những công trình cố định, đặt ở vùng biển có Ä‘á»™ sâu từ 50 đến 60m, được Ä‘óng xuống biển bằng các cọc chân đế, má»—i cọc sâu xuống Ä‘áy biển khoảng 50 đến 60m, cùng vá»›i Ä‘ó còn có các giếng khoan. Trên thế giá»›i, công nghệ tháo dỡ tÆ°Æ¡ng đối phổ biến là sá»­ dụng vật liệu nổ và những công ty hoạt Ä‘á»™ng trong lÄ©nh vá»±c này không nhiều.

       Còn ông Mai U-bi-kít (Mike Urbigkit), Kỹ sÆ° trưởng Trung tâm Dịch vụ nổ mìn dầu khí, thuá»™c Công ty Kinh tế - Kỹ thuật (Metco) cho biết: “Dịch vụ nổ mìn dầu khí gồm có thu nổ địa chấn thăm dò dầu khí, bắn vỉa, cứu kẹt cần khoan và ống khai thác, cắt các giếng khoan và chân đế giàn khoan, vận chuyển và bảo quản vật liệu nổ công nghiệp. Tôi Ä‘ã có kinh nghiệm hÆ¡n 30 năm trong lÄ©nh vá»±c này và thấy rằng, hầu hết các công Ä‘oạn cắt bỏ giàn khoan, tháo dỡ chân đế đều phải sá»­ dụng bằng thuốc nổ”.

     - Ông Mai U-bi-kít, Kỹ sÆ° trưởng Trung tâm Dịch vụ nổ mìn (Công ty Metco) giá»›i thiệu công nghệ vật liệu nổ công nghiệp phục vụ ngành dầu khí tại há»™i thảo.

 Ông Nguyá»…n Văn TÄ©nh khẳng định, Việt Nam và các nÆ°á»›c khu vá»±c Đông Nam Á có rất nhiều giếng dầu và giàn khoan Ä‘ang khai thác. Trong khoảng 5 đến 10 năm tá»›i, nhu cầu “hoàn thổ” thềm lục địa chắc chắn sẽ tăng dần.

        Phát triển kinh tế gắn vá»›i bảo đảm quốc phòng - an ninh trên biển

     Trong Há»™i thảo “HÆ°á»›ng dẫn Nghị định 39/2009/NĐ-CP và Giá»›i thiệu dịch vụ nổ mìn dầu khí” Ä‘Æ°á»£c tổ chức tại thành phố VÅ©ng Tàu (tỉnh Bà Rịa-VÅ©ng Tàu má»›i Ä‘ây, ông Đỗ Đức Khoa, Phó trưởng Phòng Hóa chất và Vật liệu nổ, thuá»™c Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng) cho biết: Tại Việt Nam, hiện Ä‘ang có hai công ty nÆ°á»›c ngoài và hai doanh nghiệp trong nÆ°á»›c được cấp phép hoạt Ä‘á»™ng dịch vụ này, trong Ä‘ó có Công ty Cổ phần kinh tế - kỹ thuật (Metco). “Dịch vụ này có liên quan trá»±c tiếp đến vật liệu nổ, do Ä‘ó tất cả các doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng trong lÄ©nh vá»±c này phải tuân thủ nghiêm chỉnh Nghị định số 39/2009/NĐ-CP ngày 23-4-2009 của Chính phủ quy định về hoạt Ä‘á»™ng vật liệu nổ công nghiệp, an toàn trong hoạt Ä‘á»™ng vật liệu nổ công nghiệp. Metco là má»™t doanh nghiệp má»›i được cấp phép hoạt Ä‘á»™ng nhÆ°ng có tÆ°Æ¡ng lai tốt”, ông Khoa nói.

     Điều mà ông Đỗ Đức Khoa nói về “tÆ°Æ¡ng lai tốt” của Công ty Metco không chỉ bởi Ä‘ây là lÄ©nh vá»±c đặc thù, nhiều tiềm năng, mà bởi doanh nghiệp này ra đời là nhờ 3 cổ Ä‘ông lá»›n gồm Công ty TNHH má»™t thành viên Vật tÆ° Công nghiệp quốc phòng-Gaet (thuá»™c Bá»™ Quốc phòng), Tổng công ty Tài chính cổ phần Dầu khí Việt Nam (thuá»™c Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam) và Công ty TNHH Chứng khoán BIDV (thuá»™c Ngân hàng Đầu tÆ° và Phát triển Việt Nam). Kinh nghiệm của Công ty Gaet trong quản lý kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp chính là yếu tố cần để Thủ trưởng Bá»™ Quốc phòng chấp thuận cho doanh nghiệp quân Ä‘á»™i này góp vốn để ra đời Công ty Metco nhằm khai phá thế mạnh trong dịch vụ nổ mìn dầu khí.

      Trung tá, Tiến sÄ© Trần Mạnh Hùng, Tổng giám đốc Công ty Metco, bày tỏ: “Mục tiêu của chúng tôi là Ä‘áp ứng tất cả các công Ä‘oạn của dịch vụ nổ ngành dầu khí trên biển. TrÆ°á»›c mắt, sẽ tiến hành liên kết vá»›i các công ty nÆ°á»›c ngoài có kinh nghiệm để thá»±c hiện các hợp đồng, sau Ä‘ó sẽ từng bÆ°á»›c nhận chuyển giao công nghệ, làm chủ từng công Ä‘oạn. Là công ty kinh doanh Ä‘a ngành nhÆ° nghiên cứu ứng dụng vật liệu má»›i, xây dá»±ng, du lịch, nhÆ°ng dịch vụ vật liệu nổ ngành dầu khí là hÆ°á»›ng phát triển mang tính chiến lược, bền vững. Metco sẽ cùng các doanh nghiệp Việt Nam chủ Ä‘á»™ng sá»­ dụng an toàn, hiệu quả vật liệu nổ công nghiệp trong lÄ©nh vá»±c thăm dò, khai thác và tháo dỡ các công trình dầu khí sau khi kết thúc việc khai thác. Metco cÅ©ng chủ trÆ°Æ¡ng sẽ sá»­ dụng thuốc nổ do chính Việt Nam sản xuất chứ không nhập khẩu”.

     Còn dÆ°á»›i góc Ä‘á»™ quản lý chuyên ngành, Thượng tá Phạm Văn Tiến, công tác tại Tổng cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tá»± an toàn xã há»™i (Bá»™ Công an) cho rằng: Nhiều cán bá»™ chủ chốt của Metco thuá»™c quân số của Bá»™ Quốc phòng. Sá»± nhập cuá»™c của doanh nghiệp sẽ giúp các cÆ¡ quan chức năng làm tốt hÆ¡n công tác quản lý vật liệu nổ, đồng thời góp phần kết hợp có hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế gắn vá»›i bảo đảm quốc phòng-an ninh trên biển.

                                                         Bài và ảnh: Lê Thiết Hùng